Beluister de route via de player, ingesproken door Denise Jannah.
Maliebaan 18 was een van de woonhuizen van jonkheer Everard van Weede van Dijkveld (geboren te Meer en Bosch bij Heemstede in 1834, overleden te Utrecht in 1893). Zijn familie heeft ook gewoond aan de Nieuwegracht op 35-37, waar zijn familiewapen te zien is. Een bestuurder van huis uit was Van Weede van Dijkveld actief op het gebied van onderwijs en politiek, maar hij was ook ouderling en kerkmeester in de Jacobikerk elders op de route. Als liberaal zat hij acht jaar in de Utrechtse gemeenteraad en provinciale staten.
Van Weede van Dijkveld zette zich in voor de afschaffing van de slavernij. Men noemde zijn huis ‘een toevluchtsoord voor velen’. Hij was lid van het Utrechtse comité van de Nederlandse maatschappij ter bevordering van de afschaffing der slavernij. In 1865 riep de jonkheer samen met onder meer Nicolaas Beets op om een bijdrage te leveren om vier miljoen slaven in Noord-Amerika vrij te kopen. De bij de bijeenkomst op de Mariaplaats ingezamelde gelden maakte men over naar de National Freedman’s Relief Association, een Amerikaanse organisatie van vrijgemaakte slaven.
Sojourner Truth, die leefde van 1797 tot 1883 was actief voor deze organisatie. Geboren als slaaf van kolonel Johannes Hardenbergh in Swartekill, een Nederlandse nederzetting in de staat New York, sprak zij Nederlands tot ze in 1806 werd verkocht voor 100 dollar samen met een paar schapen. In 1826 liep Truth van haar eigenaar weg en verkreeg ze haar vrijheid. Zij zette zich de rest van haar leven in voor de rechten van vrouwen en voor de afschaffing van de slavernij. Haar meest bekende speech is Ain’t I a Woman? uit 1851.
Jonkheer van Weede van Dijkveld overleed in 1893 na een bezoek aan Nicolaas Beets in de Boothstraat ook aan deze route gelegen. Zijn vrienden plaatsten een herdenkingsbord in de Nicolaaskapel van de Jacobikerk. Hierop stond onder andere: ‘Man van hart en geweten/in weldoen onvermoeid/blijmoedig belijder van het evangelie/ijverig dienaar des Heeren en zijner gemeente.’
Maliebaan 18 is momenteel in gebruik als kantoor van het Oranjefonds.
Meer informatie
De National Freedman’s Relief Organisation werd in 1862 opgericht in New York. Het charter is als originele tekst en in Nederlandse vertaling op deze link te vinden.
Over Sojourner Truth (geboren als Isabella Baumfree; 1797 – 1863) bestaan verschillende sites. Op Wikipedia is zowel in het Nederlands als Engels informatie te vinden. Een uitgebreider levensbeschrijving is te vinden op de site Women in History.
