George Beens

In het hoekpand op de Nieuwegracht/hoek Zuilenstraat woonde ooit George Beens (1699-1779), koopman en van 1744 tot 1749 resident van handelspost Boelecomba op het zuidelijke deel van het eiland Celebes (Sulawesi), dat behoorde tot het territorium van de VOC. De in Breda geboren Beens was een avonturier die als een potentaat heerste over de lokale bevolking op Celebes. Gouverneur Joan Gideon Loten, die als zijn superieur toezicht op zijn handelen moest houden, hield zich afzijdig.

  • Woonhuis George Beens (1699-1779). Foto: Anna van Kooij 2012
  • Geveldetail woonhuis George Beens. Foto: Anna van Kooij 2012
  • Close-up geveldetail woonhuis George Beens. Foto: Anna van Kooij 2012

Beens kwam in 1744 als armoedig soldaat met schulden aan in Makassar, waar hij als klerk werd aangesteld. Na korte tijd stuurde Loten hem naar Boelecomba, waar hij al snel werd bevorderd tot onderkoopman. Als hij in Makassar was, regelde hij slaventransporten zonder dat Loten het wist. Ook handelde hij in opium. Als Beens op zee voer, werd de eigenaar van ieder vaartuig dat de brutaliteit had hem voorbij te zeilen zonder voorrang te verlenen, veroordeeld tot een boete van 88 rijksdaalders. Was deze niet in staat hem te betalen, dan confisceerde Beens het vaartuig en stuurde hij de opvarenden als slaven naar Batavia (het huidige Jakarta). Jaarlijks zond hij zo 180 tot 200 slaven naar Batavia.

In 1749 keerde Beens met vrouw en zoon naar Nederland terug. Zijn zesjarig verblijf in Indië had hem bijna 50.000 gulden opgeleverd. Hij vestigde zich aan de Nieuwegracht in Utrecht. Voor zijn zoon François kocht hij het stadskasteel Klein Blankenburg aan de Oudegracht 119.