Mariaplaats | Kunsten en Wetenschappen

Het Gebouw voor Kunsten en Wetenschappen gelegen aan de Mariaplaats had net zo goed getoond kunnen worden als een uiting van de ‘verrijking van Utrecht’, maar gekozen is hier om de nadruk te leggen op de locatie waar Nicolaas Beets zijn lezing hield over de afschaffing van de slavernij.

  • Het Gebouw voor Kunsten en Wetenschappen te Utrecht. Anonieme prent uit 1875. Coll. Het Utrechts Archief.
  • Gezicht op het Gebouw voor Kunsten en Wetenschappen aan de Mariaplaats. Foto gemaakt tussen 1867 en 1872. Coll. Het Utrechts Archief.
  • Uitzicht op de Domtoren en de Buurkerk vanaf de Mariaplaats te Utrecht
  • Zicht op Mariaplaats en de Mariakerk naar een tekening van Pieter Saenredam uit 1636. Coll. Het Utrechts Archief.

De Mariaplaats waaraan het gebouw gelegen is biedt uitzicht op de torens van de Buurkerk en de Dom. De Mariaplaats had vanaf 1391 een bestemming als marktplaats. Tot 1813 stond op de plaats van het Gebouw voor Kunsten en Wetenschappen de Mariakerk, een van de vijf kapittelkerken in Utrecht. De kerk zelf werd gesloopt, hoewel het koor bleef tot 1844 dienst doen als concertzaal. In 1844 werd begonnen met de bouw van het nieuwe neoclassicistische gebouw naar het ontwerp van architect de stadsarchitect van Utrecht, Johannes van Maurik. Op 20 maart 1847 werd de concertzaal ingewijd met een concert. Het bood onderdak aan het Utrechts Symfonie Orkest.

Rond 1874 ontstond het “Museum Kunstliefde” dat twee zalen in het gebouw besloeg. In dit museum dat hier tot 1905 bleef, werden schilderijen tentoongesteld en het was meerdere dagen per week open met op zon- en feestdagen gratis entree.

In 1888 brandde het gebouw geheel uit en werd herbouwd. Gezien het gebouw op dat moment dringend aan restauratie toe was, mocht dit een geluk bij een ongeluk heten.

Vanaf 1974 heeft het Utrechts Conservatorium het gebouw in gebruik.